Алатай йисан 19-декабрдин югъ зи рикIел виридалайни туькьуьл югъ хьиз аламукьда. Садлагьана агакьай хабарди зун акI къарсурнай хьи, азим чIавуз адан тIал иливариз хьаначир завай. И залан хабарди чирхчирар квадарун вуч лагьай затI ятIа мад гъилера рикIел хканай зи. Эхь, ахьтин инсанар ава хьи, абур дуьньядилай фейила  тек са хизан ваъ, мукьва-кьилибур, са халкь етим жеда. Мегьамед Гьуьсейнов рагьметдиз фейила заз гьакI хьанай. 

    Жуван уьмуьрда зал гзафни-гзаф хъсан, экуь, къени инсанар дуьшуьшарна лугьуз зун Аллагьдилай рази я. Абурун арада Мегьамед Гьуьсейнова кьилди чка кьазва. Жув вичин музыкадин эсеррал гьейран тир заз ам сад лагьай гъилда 1997-йисуз акунай. А вахтунда за сифте яз манияр теснифиз гатIуннавай. Жува арадал гъайи «Сувар» ансамблдин макьамчийрихъ галаз санал чи халкьдин манияр цIийикIа туьхкIуьриз алахъзавай заз халисан пешекардал меслят гъидай игьтияж авай.

    Магьачкъаладин Телерадиода музыкадин гунугрин редакциядин кьил тир Мегьамед муаллимдини адахъ галаз санал сенятдин рекье авай адан уьмуьрдин юлдаш Бедирнисе Мурсаловади зун акьван хушдаказ, акьван хъсандиз кьабулнай хьи, налугьуди, чун гзаф йисарин дустар тир.

    Гьасятда музыкадикай ихтилатрал илигнай чна. Адан «Дагъустандин музыкадин рангар» симфониядин сюита, «Эмин» драмадин поэма, оркестр патал гобойдин концерт, оркестрда ягъин патал тардиз кхьенвай «Лезги рапсодия» ва маса эсеррикай раханай. Мегьамед муаллимди  сабурдив зи суалриз жаваб ганай. Ахпа ада зи манийрикай гаф кудна акьван рикI алаз раханай хьи! Чка атунивай хъсан меслятарни гузвай. ДатIана зак руьгь кутаз алахъзавай ам. За вегьизвай сифте камариз хъсан къимет гуз алахъзавай и зурба сеняткардин рикIин чIехивили гьейранарнай зун. Гьавиляй жув Бакудиз руьгь акатнаваз хтанай. Гьа икI, чи арада дуствилин алакъаяр арадал атанай. Мус Магьачкъаладиз фейитIа, сифте адал кьил чIугвадай за, маса вахтара телефондай, интернет пайда хьайидалай кьулухъ лагьайтIа, гьанай алакъа хуьдай.

    Вичихъ зурба алакьунарни агалкьунар, гегьенш дуьньякьатIунар авай и камалэгьлиди зи гьар са музыкадин композициядикай кьилди фикирар лугьудай, абур тупIалай авун патал вахт жагъурдай. Яратмишунрин рекьери чун Магьачкъалада, Ахцегьа, Москвада, Бакуда сад-садал дуьшуьшардай. Гьар гъилера и чIехи сеняткардин саявилел, къенивилел, умунвилел мягьтел жедай зун. Абурун кIвале мугьманвиле хьайила вири уьмуьр кьиляй-кьилди халкьдиз серф авур, зурба эсерралди рикIера вичиз гуьмбет хкажнавай и сейли сеяткардин дамах гвачирвал, кесиб кIвал-югъ, ацукьун-къарагъун акуна ам адетдин инсан туширди мад гъилера кьатIанай за. 

    Чи халкьдин тарихда сифте яз ада теснифай «Шарвили» операдин сад лагьай тамашадиз килигун патал Магьачкъаладиз фейи югъ зи рикIелай садрани алатдач. Завай а юкъуз жуван хвешивилин накъвар сакIани хуьз жезвачир. Зун хьиз хвешизвайбур а юкъуз садни-кьвед тир кьван? И зурба эсерди са халкьдин руьгь хкажнавай.

    2018-йисуз Бакудин Консерваториядин операдин студияда зи 65-йисан юбилей кьиле физвай. Мярекатдин вахтунда сегьнеда ацукьнавай зав хайибуру са чар агакьарнай. Ана кхьенвай: «Магьачкъаладай композитор Мегьамед Гьуьсейнов атанва. Ам залда ава.» Чар кIелна куьтягь тавунмаз заз залдай сегьне галайнихъ къвезвай Мегьамед муаллим акунай. Им зи уьмуьрдин рикIелай тефир са легьзе тир. Яргъал рекьер атIана, вичин агьил яшдиз, начагъвилиз килиг тавуна зи юбилейдиз атанвай и заз багьа тир инсан акурла зи вилерал нагъв акьалтнай. Адан тIвар кьурла зал капари юзурнай.  Бакувийри чи чIехи композитордиз чпин патай икI гьуьрмет къалурнай. Гьар гъилера а югъ рикIел хтайла зак дамах акатдай, жуван далудихъ дагъ галай хьиз жедай заз.

    Мегьамед Азизханан хва Гьуьсейнов 1941-йисан 2-февралдиз Дагъустан Республикадин Рутул райондин Хуьлуьт хуьре дидедиз хьана. Магьачкъаладин музыкадин училищедик экечIай жегьилдихъ алакьунар авайди адан муаллим, Дагъустандин пешекар музыкадин бине эцигай Готфрид Гьасановаз гьасятда аян хьанай. 14 йиса аваз сиф-те яз нотаяр чириз, фортепианодал ягъиз эгечIай Мегьамед са тIимил чIавалай училищедин муаллимрин рикI алай студентдиз элкъвенай.

    Училище акIалтIарай ам гуьгъуьнлай Москвадин Гьукуматдин Медениятдин Институтдик экечIнай. Инаг акьалтIарна са кьадар вахтунда Дербентдин Культпросветучилищеда муаллимвал авур М.Гьуьсейнова Дагъустандин Гьукуматдин Телерадиода музыкадин гунугрин кьилин редакторвиле кIвалахнай. Пуд йисуз Дагъустандин медениятдин министрдин заместителвиле кIвалахай ам 2008-йисалай Дагъустандин Гьукуматдин операдинни балетдин театрдин худрук, 2015-йисалай заведиш хьанай. 

    Мегьамед Гьуьсейнов чара-чара жанрайрал теснифнавай 200-елай гзаф музыкадин эсеррин автор я. Адан  эстрададин, хордин манияр, камерадин композицияр, телефильмриз, тамашайриз кхьенвай макьамар гзаф мас авайбур я. 1979-йисалай СССР-дин, гуьгъуьнлай РФ-дин композиторрин союздик экечIай Мегьамед Гьуьсейнов Дагъустан Республикадин ва РФ-дин искусствойрин лайихлу  деятель тир. Дагъустандин Гьукуматдин премия къачур М.Гьуьсейнова  республикада кьиле фейи са шумуд фестивалда сад лагьай чка кьунай.

    ДатIана хайи халкьдиз къуллугъ авур и чIехи сеняткардин экуь къамат халкьдин рикIе гьамишалугъ яз амукьда. Аллагьди рагьмет авурай!

 

Седакъет КЕРИМОВА