Играми редакция! Зун Санкт-Петербург шегьерда яшамиш жез гзаф йисар я. Жув Азербайжандин Къуба райондай я. Алатай асирдин 70-йисарин эхиррилай зун Ленинграддиз атанай ва ина кIвалахиз эгечIнай. И шегьердин тарихдин чкайра, музейра лезгийрихъ галаз алакъалу тир бязи делилрал дуьшуьш хьайила жуван халкьдалди дамахда за. И йикъара са кьегьал лезгидикай делилар гъиле гьатай кумазни за квез чар кхьин къетI авуна.

   Заз вичикай «Самурдин» кIелдайбуруз чирвилер гуз кIанзавай кас Муссабег Гьажи Кьасумов я. Муссабег 1886-йисуз Куьре округда чиновник Гьамдуллагь Кьасумован хизанда дидедиз хьанай. Вич Кьасумхуьряй яз ада 1903-йисуз Бакуда урус мектеб акьалтIарнай. Гуьгъуьнлай бубади ам Петербургдиз кIелиз ракъурнай. Петербургдин Инженеррин Институтдик экечIай ада чинеба инкъилабдин кIвалахарни тухузвай. Гьавиляй 4-курсуна кIелдайла ам «сиясатдин рекьяй ихтибар ийиз тежер студент» хьиз институтдай акъуднай. Гуьгъуьнлай кIелун давам хъувур Муссабег гзаф алакьунар авай пешекар тир.

   1906-1907-йисара М.Гь.Кьасумов РСДРП-дин Бакудин комитетдик кваз кьведра дустагъ авунай. Са кьадар вахтара И.В.Сталинахъ галаз санал кIвалахай Муссабег 1918-йисуз большевикри Петрограддин советдиз кьабулнай ва шегьердин электростанциядин комиссарвиле тайинарнай. Гуьгъуьнлай ада сад лагьай Гьукуматдин электростанциядин седривиле ва директорвиле кIвалахнай. 

   1921-1925-йисара Ленинграддин Электротокдин Идарадиз регьбервал гайи М.Гь.Кьасумова Ленинан уьлкве кьиляй-кьилди электрикдалди таъминарунин пландив кьадайвал, вири Ленинград вилаят электрикдив таъминарнай. В.И.Ленина адаз са шумудра разивал къалурнай.

Муссабег Гьажи Кьасумов СССР-дин сифте девиррин виридалайни хъсан архитекторрикай сад тир. Алатай асирдин 30-йисара лезги жегьилди Ленсоветдин архитектурадин отделдиз регьбервал ганай ва и шегьерда адан регьбервилик кваз гзаф иер дараматар эцигнай. Вичихъ гьа ихьтин алакьунар авайвиляй Муссабег СССР-дин Архитекторрин Союздин ва Экспертрин Советдин седривиле тайинарнай. Гуьгъуьнлай ада СССР-дин Архитектурадин Комитетдизни регьбервал ганай. С.М.Кирова Ленинград халисан социализмдин шегьердиз элкъуьрунин карда М.Гь.Кьасумова гьакъисагъвилелди чIугур зегьметдикай Лениназ кьилди малумат ганай.

   Алатай асирдин 30-йисара Бакуда парчаяр акъуддай фабрикадин проект паталди конкурс кьиле фенай. И конкурсда Муссабег гъалиб атанай ва фабрикани гьадан проектдал бинелу яз эцигнай. Автордиз хьиз адаз чIехи премия ганай. Гуьгъуьнлай ада Азербайжанда зурба дараматар эцигдай ва посёлокар кутадай проектарни ганай.

   Вириниз сейли тир архитекторди 48 йиса аваз Ленинградда вичин дуьнья дегишарнай. Ам и шегьердин Александр Невскийдин тIварунихъ галай итимрин православный килисадин мулкунал кучукнава. ЧIехи архитектордин хизандай анжах адан руш Маряна сагъ я ва алай вахтунда ам Санкт-Петербургда яшамиш жезва. 

Адил ЯВЕРАН ХВА,

Санкт-Петербург шегьер