АкьалтIай иер, цуькверивди дигай гатфарилай кьулухъ дуьньядиз чим акъудзавай гад алукьзава. ТIебиатди инсанриз гьар са жуьредин няметарни гьа и чIавуз бахш ийизва. 1936-йисан ихьтин вахтунда – 10 июндиз вичин михьи гьавадални къацу тамаралди, берекатлу багъларални муб­лагь чилералди, гьамга хьтин чар булахралди вири Азербайжандиз сейли тир КцIар шегьерда уьмуьрзавай Нежмеддинан хизанда сифте велед – Шаир дуьньядиз атана. БицIекдизни адан бубадиз гьеле вири дуьнья къарсурдай, инсанриз азаб-азият, сефилвал, каш гъидай Ватандин ЧIехи дяве жедайди чизвачир. ГъвечIи Шаира цуькверивди дигай, чиг алай чIурара къугъваз уьмуьрдикай кфет хкудзавай.

     1953-йисуз КцIар шегьердин урус мектеб агалкьунралди акьалтIарай же­гьил гьа йисузни Азербайжандин Политехнический Институтдик экечI­на. 1958-йисуз ада и институтдин шегьердин рекьер ва автомобилрин шегьреяр тухудай факультет куьтягьна. Институтда хъсан чирвилер къачур ам республикадин эцигунрин минис­терствода кIвалахал акъвазна. КцIарин тIвар-ван авай пешекаррикай тир Нежмеддин Гьасанова вичин хцел Шаир тIвар дуьшуьшдай эцигайди туш. Урусрин чIехи шаир Михаил Лермонтов Къафкъазда авай вахтунда са шумудра дагъвийрихъ галаз женг тухунин ниятдалди туькIуьрнавай «Форпост» тIвар алай полкуниз фенай. КцIара гьа полкунин комендатура авай дарамат Шаиран чIехи бубадиз махсус тир. Шаирни адан буба гьа и кIвале дидедиз хьана. Алай вахтунда цIийи кьилелай туькIуьрнавай и кIвалин вилик М.Лермонтован барельеф ала. 80 йис идалай вилик гьа кIвале дидедиз хьайи аялдал урусрин чIехи шаирдиз гьуьрметдин лишан яз Шаир тIвар эцигнай.

     Шаир Гьасанован уьмуьрдин рехъ ярж алайди хьана. Ада 1958-1959-йисара эцигунрин крарин тешкилатчивиле кIва­лахна. 1959-1962-йисара илимдин ах­тармишунрин лабораториядиз регь­­­­­­-бер­вал гана. 1962-1965-йисара эци­гунрин трестда кьилин инженервиле, 1965-1966-йисара Азербайжандин Эци­­гун­рин Министерствода тех­­ни­кадин жигьетдай идара ийидай от­делдин чIехидан куьмекчивиле, 1966-1977-йисара «Ракьбетон» трестдин кьилин ин­же­нервиле, 1977-1980-йисара хуьруьн майишатдии эцигунрин ми­нистрдин сад лагьай заместителвиле кIвалахна.

     Гьа икI, вичин зегьметдин ва алакьунрин нетижа яз къвердавай дережа хкаж хьайи Шаир Гьасанов 1983-йисуз хуьруьн майишатдии эцигунрин минис­трвиле тайинарна. Ада пуд йисуз чеш­нелудаказ и къуллугъ кьилиз акъудна. Гуьгъуьнин йисарани адал са шумуд жавабдар къуллугъар ихтибарна. Гьа икI, ада 1990-1998-йисара республикадин майишатдии эцигунрин материалрин министрвилин, 1998-2001-йисара респуб­ликадин ком­мунальный майишатдин минис­трвилин, 2001-2006-йисара Гьу­ку­матдин Эцигунрин Комитетдин седр­вилин къуллугъар кьилиз акъудна. 2006-йисалай инихъ Шаир Гьасанов «Самур» Лезги Милли Меркездин кьил я. Азербайжан СССР-дин «Лайихлу инженер» тIварцIиз лайихлу хьайи, пудра Азербайжандин Верховный Советдин депутатвиле хкягъай чи ватанэгьлиди 1982-йисуз «Яру Зегьметдин Пайдах», 1986-йисуз «Шереф» орденарни къа­чуна. 2015-йисалай адаз Азербайжан Республикадин Президентдин пенсия тайинарнава.

     Зурба тешкилатчи тир Шаир Гьасанова чи республикада цIудралди мектебар, азарханаяр, поликлиникаяр, яшайишдин кIвалер, спортдин маканар эцигуник чIехи тир пай кутуна. Гьа ихьтин краралди халкьдин патай гьуьрмет къазанмишай Шаир Гьасановалди  ам чидай вири ксари дамахзава.

Вичин уьмуьрдин 80 лагьай гад алукьнавай Шаир Нежмеддинан хва Гьасанов чна рикIин сидкьидай тебрикзава, адаз чандин сагъвал, рикIин шадвал ва яргъи уьмуьр тIалабзава.

 

Бейбала АЛЕСКЕРОВ, Виридуьньядин Нобел Информациядин Меркездин вице-президент, тарихдин илимрин доктор.