Лезги халичаярни сумагар гьеле дегь девирра вири РагъэкъечIдай патан уьлквейриз сейли тир. И сейливилик гилан СтIал Сулейманан райондин гамарин устIаррини чIехи тир пай кутуна. Дагъустанда сифте яз 1926-йисуз Кьулан СтIалдал халичачивилин артел кардик кутунай ва гуьгъуьнлай ам фабрикадиз элкъуьрнай. Ина а вахтунда вири СССР-диз сейли хьайи Рабият Алиярова, Сурат Муртузалиева, Айи­сат Жамиева, Шемсият Гьажиева хьтин машгьур устIарри кIвалахнай. Журналист Д.Трунова 1959-йисуз Москвада чапдай акъудай «Дагъустандин магьир устIарар» ктабда ганвай «Халичайри цуьк акъудзава» очеркда Кьулан СтIалдал гамар хразвай устIаррикай гегьеншдиз кхьенва ва ина хранвай халичаяр Брюсселдин, Лейпцигдин, Миландин, Джакартадин, Нью-Йоркдин выставкайра эцигнавайди къалурзава. 1952-йисуз Кьулан СтIалдин артелдин теж­риба вири СССР-да чирнай.

     Чкадин халичайрин машгьурвал элкъуьр хъувун патал районда са кьадар крар кьилиз акъудзава. Алатай йисуз ина сифте яз «Гамаринни халичайрин сувар» арадал гъана. Райондин меркезда 16 хуьруьн нехишрин устадри чпи хранвай цIудралди халичаярни сумагар къа­лурна. Абурун арада чи къадим «Испик», «КьепIир», «Сафар», «Жерге фурар», «Ахцегь», «ЧIурар», «Векьелар», «ЧIерегуьл» хьтин чешнейри чIехи чка кьазвай.

     Алай йисан гатуз «Гамаринни халичайрин сувар» генани гегьенш­диз тухуда. Ина райондин 30-дав агакьна хуьрерин нехишрин устадри иштиракда.     Райондин кьил Нариман Абдулмуталибова лугьузвайвал, сувар тухунин метлеб гамарни халичаяр хурунин сеняткарвал ахкьалдаруникай ибарат я. Вилик вахтара Кьулан СтIалдал, Зизика, КIварчагъа, Испика ва маса хьурера халичайрин фабрикаяр кардик квайди тир. Гьа­йиф хьи, 1970-йисалай эгечIна фабрикайрин кIвалах акъваз хьана. Им рикI тIардай кIвалах я. Са гафни авачиз, чна гамарни халичаяр хрунин кIвалах кIвачел ахкьалдарна, хуьрера гамарин фабрикаяр кардик кутан хъийида. Районда «Гамаринни халичайрин сувар» гьар йисуз кьиле тухуда.

 

"CАМУР"