Масадан тIал жувандай кьун, масадан дерт жуванди хьиз чIугун, масадан вилин на­къвар жуван рикIяй кIвахь­завайди хьиз кьабулун гьар инсандилай алакьдач. Ихьтин алакьун виридахъ хьанайтIа, дуьньядал гьахъсузвилер, мидявилер, дя­веяр жечир. Инсанар чпин ва­тан, кIвал, мукьва-кьилияр ту­на яргъариз катиз мажбур жечир. 

     Эхь, инсанвилин сад лагьай шартI мергьяматлу хьунухь я. Тухда ги­шин­дакай, пек алайда кьецIилдакай, кIвал авайда муг чкIанвайдакай хабар кьаз­вачтIа, им мусибат я. 

     Шумуд йикъар я чна телевизордин экранрай Сириядай ва вичин чилерал дявеяр физвай чара-чара уьлквейрай катзавай бахтсуз инсанриз килигиз. Ви­ри дуьньядиз абурун кьилел атан­вай мусибатар аквазва. Гьуь­лери хъуьткьуьнзавай, кьерера уьмуьрар кьатI жезвай, чара-чара уьлквейри чпин чи­низ ракIарар кIевирзавай и инсанри ихьтин вагьшивилер гьикI эхзаватIа? Четин­вилери лигимарна шехьиз жезмачир бицIекар, кIвачел акъвазиз те­жезвай, ингье яхъди виш километрралди рекьер атIуз мажбур хьанвай рехибур, кIвачел залан дишегьлияр акурла и гьахъ авачир дуьнья негьиз кIанда ваз. 

     Са шумуд югъ инлай вилик Аралух гьуьлуьн ятари Туьр­киядин Бодрум шегьердин кьерез гадарай 4 йиса авай сирияви Айланан чан алачир тандин шикилди дуьньядин вири регьимлу инсанар иширнай. Са хизандин мусибат дуьньяди ви­чинди хьиз кьабулнай. Сирияда дидедиз хьайи Айлан Шену вичин 5 йиса авай стха Къалиб, диде Ригьанна ва буба Абдул­ладихъ галаз санал Евро­падиз катун патал луьткведиз акьахнай. Ингье пехъи хьанвай гьуьлуь луьткведа авай 18 касдикай 17 хъуьткьуьннай. Тек са Абдулла сагъдиз амукьнай. Ятари кьерез гадарнавай ме­йит­рин арада вичин кьве аялни паб акур касдин гьарайдин ванери инсанрин кьарай атIа­най. Исламистрикай катзавай кас вичин хизан кучукун патал Сириядин Кобани шегьердиз хъфиз мажбур хьанай. 

     Им са хизандин мусибат я. Бес агъзурралди хизанрин седдикай дуьньядиз хабар авачни? Эхь, регьимлу инсанар виринра ава. Гьукуматри сергьятар кIе­ви­райла, адетдин инсанри яд, фу, пекер гуз абуруз куьмекзава. Ингье абурухъ хирер сагъардай, руфунар тухардай, се­фил дердер аладардай гуж авач.   Дуьняьдин вилер гьеле хьи, буьркьуь, япар биши я. Ам идара ийизвай чIехи къуватриз и мусибат арадай акъудун па­тал сад жез кIанзавач. Гьавиляй гила чара-чара инсанриз и бахт­­сузбуруз са чара ийиз кIанзава. Абурукай садни си­рияви мильярдер Нагиб Са­вирис я. Айланан гьуьлуьн кьерез гадарнавай чан алачир тандин шикилди вичиз кIевелай эсернавай адаз Грецияда ва я Италияда са кьурамат маса къачуз кIанзава. Ина Сириядай ва маса уьлквейрай катнавай мигрантар патал кьилди шегьер эцигун, адаз «Айлан кьурамат» тIвар гун мильярдердин мурад я. Адаз и кар патал 100 миллион доллар пул харжиз кIанзава.

     И хабар ван хьайи сириявияр гила Греция галайнихъ катзава. Европадиз катнавайбурун кьадар лагьайтIа, 400 агъзурдав агакьнава ва абур югъ-къандивай артух жезва. 

     Мигрантрин проблема ла­йих­лудаказ гьялун паталди программа гьелени кьабулнавач. Вучиз лагьай­тIа аямди адалатдихъ ялзавач. Вучиз ла­гьайтIа масадан тIал жуванди хьиз кьабулиз алакьдай инсанар дуьньяда гзаф авач.